WISC-4 Zeka Testi Nedir?
Çocuk ve ergenlerin zihinsel gelişimleri hakkında bilgi sağlayarak ipuçları veren bir test olarak bilinen WISC 4 aynı zamanda bireylerin zihinsel gelişimindeki zayıf ve güçlü yönleri hakkında bilgi sağlayarak bu alanlardaki ihtiyaca yönelik planlama yapılmasına olanak verir. Çocukların ve ergenlerin zihinsel becerilerinin öğrenilmesinden sonra ihtiyaç planlamasının somut bir zeminini oluşturur.
Dört zihinsel beceri boyutu ile ilgili bilgi verir. Bu zihinsel boyutlar sözel kavrama, algısal akıl yürütme, çalışma belleği ve işlemleme hızı olarak sıralanır. 6 yaş 0 ay ve 16 yaş 11 ay yaş grubu aralığındaki bireylere uygulanan testin uygulama süresi bireylerin ihtiyaçlarına göre 90-120 dakika aralığında değişir. Tek oturum olarak yapılan test çocukların ihtiyaçları doğrultusunda kısa aralar verilebilir. Testin tekrarı için bir yıl geçmesi önerilir.
WISC-4 Boyutları ve Alt Testleri Nelerdir?
Sözel kavrama, algısal akıl yürütme, çalışma belleği ve işlemleme hızı olarak bilinen dört adet boyutu bulunur. Aynı zamanda zekâ faktörü hakkında da bilgi verir. Tüm bu özelliklerinin yanında boyutlara bağlı olarak 15 alt testi bulunur.
Sözel Kavrama: Akıl yürütme, sözel ifade, kristalize akıl yürütme gibi faaliyetleri içerir. Çevreden alınan uyaranların algılanarak uzun süreli bellekten geri çağırılması yeteneğini ölçer. Okul başarısı hakkında da bilgiler verir. Kavram oluşturma, işitsel uyaranları anlama, dil yeteneği, soyut ve somut akıl yürütme gibi becerileri içerir.
Algısal Akıl Yürütme: Organizasyon becerilerini kapsar. Sözsüz uyaranlarla akıl yürütme becerileri ve yönetici işlevlerle de ilgilenir. Planlama içeren birçok yeteneği içerir. Görsel görevlerde sözel ipuçlarına dikkat etme ve kullanma, görsel motor koordinasyonu ve motor koordinasyonunda hız gibi konularda becerileri kapsar.
Çalışma Belleği: Dikkat, dikkati sürdürebilme, bellek ile ilgili becerileri içerir. Konsantrasyon ve konsantrasyonu sürdürme, seçme ve izleme dikkati, hatırlama ve sıraya koyma gibi becerileri kapsar.
İşlemleme Hızı: Özellikle motor tepkilerle ilgilenir. Hızlı motor becerileri, görsel algı ve organizasyon ilişkisiyle ilgili beceriler ile ilgili yetenekleri ölçer. Çoklu motor tepkilerin verimli bir şekilde üretilmesini sağlar. Aynı zamanda ince motor koordinasyonu, seçici dikkat, kısa süreli sözel olmayan bellek, ayrıntıları hatırlama gibi becerileri içerir.
Alt testler küplerle desen, benzerlikler, sayı dizileri, resim kavramları, şifre, sözcük dağarcığı, harf-rakam dizisi, mantık yürütme kareleri, kavrama, simge arama, resim tamamlama, çiz çıkar, genel bilgi, aritmetik, sözcük bulma olarak sıralanır.
Boyutlar ile ilgili on beş adet alt test bulunur. Bu alt testlerin on tanesi genel alt testlerken beş tanesi yedek alt testler olarak adlandırılır. Bu noktada WISC-R testinden ayrılır. Resim düzenleme, parça birleştirme, labirent gibi alt testler kaldırılarak yerine resim kavramları, harf-rakam dizileri, mantık yürütme kareleri, simge arama, çiz çıkar ve sözcük bulma alt testleri eklenmiştir. Bunun sebebi ise çıkarılan testlerin hem uzun sürmeleri hem de genel puan ile aralarında düşük ilişki olmasıdır. Genel kültür ve aritmetik gibi alt testler yedek testler kategorisine alınmıştır.
WISC-4 Testi Uygulanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Test uygulanırken çocukların kaygılarını artıracak ifadelerden kaçınmak gerekir. Özellikle test-sınav gibi ifadelerin kullanmaması çocuğun doğru bir şekilde yaşına göre uygun sözcüklerle yönerge verilmesi gerekir. Uygulama bireysel olarak yapılmalı ve çocuğa kaygıyı artıracak yönergeler verilmemelidir. Çocuklar teste gelirken aç, susuz, uykusuz olmamalıdır. Eğer tuvalet ihtiyaçları varsa giderilmelidir.
Çocuklar mola vermek istediğinde zorlamamak ve ihtiyaçları doğrultusunda mola vermek gerekebilir. Yedek testler bireylerin yaşına ve ihtiyacına uygun zamanlarda kullanılır. Mutlaka ön görüşme yapılmalı ve çocuk hakkında bilgi alınmalıdır. Uygulama sonrasında da geri bildirim verilmelidir. Geri bildirim verilirken skor söylenmemeli ancak detaylı bir yorum yapılması gerekir. Bazı özel gruplarda etiketleme olmaması adına skorun söylenmediği bilinir. Tüm alt testlerin çözülmesinden sonra gerekli durumlarda yedek testlerden yardım alınır. Çocukların kapsamlı bilişsel haritalarının ortaya çıktığı bu testin paylaşılacağı yerler konusunda aile bilgilendirilmeli ve çocuk ile ilgili öneriler yapılmalıdır.
Aile ile birlikte diğer kurumlarla da testlerin sonuçları paylaşılabilir. Okul, RAM, psikiyatristler, özel eğitim kurumları gibi kurumlar örnektir. Çocuğun kendi yaş grubu arasındaki durumu ve güçlü-zayıf becerileri hakkında aile mutlaka bilgilendirilmelidir. Testin bir yılda geçmeden tekrarlanması önerilmemektedir.
WISC 4 Testi Neden Tercih Edilmelidir?
Teknolojinin gelişmesiyle birlikte çocukların bilgiye ulaşması hızlanmış ve yeni algılar oluşmaya başlamıştır. Beslenme şartlarının iyileşmesi, okula giden çocuk sayısının artması gibi durumlarla birlikte çocukların zeka puanlarının ortalamalarında da artış gözlemlenmiştir. Bu yüzden şartlara uygun bir testin kullanılması önem kazanır hale gelmiştir. Bunun yanında beş tip birleşik puan elde edilmesi de tercih sebebi olabilir. Çünkü daha kapsamlı ve güvenilir sonuçlar elde edilmesine olanak sağlar.
Kişiler diğer alt testlerdeki puanlarına göre de değerlendirilir. Alt testlerdeki madde sayılarının artması, hata sayılarının artırılması ve materyallerin iyileştirilmesi tercih sebepleri olarak sıralanır. Bunun sebebi ise güvenirliğin artmasıyla açıklanır. Zeka ölçümünde bütünlüğe önem veren test bütünlük kapsamında tercih edilen testler arasında yer alır.
